ZWIĄZEK PRODUCENTÓW MOBUKU MORINGA, UGANDA

Związek producentów wanilii Mobuku Moringa (ang. Mobuku Moringa Vanilla Farmers Association – MMVFA) tworzy czternaście spółdzielni zrzeszających producentów wanilii z zachodniej Ugandy.

MMVFA – Informacje

Związek producentów wanilii Mobuku Moringa (MMVFA) działa w regionie Rwenzori na zachodzie Ugandy. Obszar ten graniczy z Rwandą i Demokratyczną Republiką Konga. Jest to region górzysty, położony od 700 do 2500 metrów na poziomem morza. Żyzna wulkaniczna gleba i duża wilgotność powietrza sprawiają, że uprawiana tam wanilia uważana jest za jedną z najlepszych na świecie.

Mimo świetnych warunków do produkcji rolnej poziom życia mieszkańców regionu jest znacznie niższy niż w innych częściach kraju, zwłaszcza w centrum i na południu. Wśród głównych problemów należy wymienić słabo rozwiniętą infrastrukturę drogową, brak dostępu do czystej wody pitnej, zbyt małą liczbę placówek oświatowych i słabo wyposażone ośrodki zdrowia.

Cena Fairtrade, jaką otrzymujemy za sprzedaż wanilii, to godziwa zapłata za naszą pracę. Do tego możemy sami decydować, na co przeznaczymy premię.

Joseph Mbusa,
Prezes Związku producentów wanilii Mobuku Moringa (MMVFA)

Informacje ogólne i struktura

Związek MMVFA powstał w 2005 roku przez połączenie ośmiu spółdzielni zrzeszających rolników z regionu. Celem powołania związku była pomoc rolnikom, którzy rozważali porzucenie swoich gospodarstw, po tym jak w wyniku załamania rynku wanilii w 2001 roku jej produkcja stała się nieopłacalna. Związek uzyskał wsparcie Ndali Estates – lokalnej firmy zajmującej się przetwórstwem i handlem na zasadach Fairtrade. Celem działania związku była pomoc rolnikom w podniesieniu jakości i wydajności produkcji oraz dotarcie do lepszych rynków zbytu.

MMVFA stale się rozwija; obecnie w jego skład wchodzi już 14 spółdzielni zrzeszających 1255 drobnych producentów, którzy gospodarują łącznie na około 3 tysiącach hektarów. Przeciętne gospodarstwo rolne ma powierzchnię 1,6 hektara. Oprócz wanilii na sprzedaż uprawia się tam banany, kawę, fasolę, kukurydzę i maniok. Mimo że produkcja wanilii wymaga bardzo dużych nakładów pracy, na wielu gospodarstwach pracują jedynie rodziny rolników.

Produkcja i sprzedaż

Rolnicy zrzeszeni w MMVFA produkują rocznie około 66,6 tony wanilii, z czego dwie trzecie posiada certyfikat rolnictwa ekologicznego. Całość produkcji jest skupowana przez Ndali Estates. Firma zajmuje się przetwarzaniem i eksportem lasek wanilii do Europy i Stanów Zjednoczonych, gdzie jest ona szeroko stosowanym składnikiem produktów spożywczych.

Fairtrade

MMVFA uzyskała certyfikat Fairtrade w 2005 roku. Organizacja otrzymała wsparcie firmy Ndali Estates, która utworzyła specjalny fundusz na pokrycie kosztów certyfikacji. Z roku na rok związek sprzedaje coraz więcej wanilii na zasadach Fairtrade. W 2005 roku było to mniej niż 7 ton, natomiast w tym roku na rynek Fairtrade trafiło aż 66,6 tony, czyli całość produkcji. Czynnikiem, który w największym stopniu przyczynia się do wzrostu sprzedaży na zasadach Fairtrade, jest ciągły rozwój produkcji ekologicznej. Obecnie ponad dwie trzecie wanilii uprawianej przez rolników zrzeszonych w MMVFA posiada certyfikat rolnictwa ekologicznego.

MMVFA otrzymuje cenę minimalną Fairtrade w wysokości 5,10 dolara amerykańskiego za kilogram zwykłej wanilii oraz 5,60 dolara za kilogram wanilii ekologicznej. Oprócz tego za każdy sprzedany kilogram do rolników trafia 0,50 dolara premii Fairtrade. Środki te służą do realizacji projektów rozwojowych z zakresu modernizacji infrastruktury, oświaty czy opieki zdrowotnej oraz rozwoju kompetencji zrzeszonych producentów. Premia jest rozdzielana między 14 zrzeszonych w związku spółdzielni w zależności od ich udziału w produkcji i projektów, które zamierzają przedsięwziąć. Nad ich realizacją czuwa wybrana demokratycznie komisja ds. premii Fairtrade.

Projekty zrealizowane z premii Fairtrade

Znaczna część premii jest przeznaczana na projekty edukacyjne. W 2008 związek MMVFA sfinansował budowę dachu nad salą egzaminacyjną w społecznej szkole ponadpodstawowej w subhrabstwie Maliba w dystrykcie Kasese. Dzięki temu uczniowie szkoły nie muszą już pisać egzaminów w innych szkołach. Ponieważ jakość kształcenia w okolicznych państwowych szkołach pozostawia wiele do życzenia, rolnicy ze spółdzielni Balimi podjęli decyzję o przeznaczeniu części premii na opłatę czesnego za naukę dzieci w szkołach prywatnych. Ponadto ze środków z premii zakupiono 6 hektarów gruntu, na którym w ciągu dziesięciu lat ma powstać szkoła z internatem i biurowiec.

Oprócz tego związek MMVFA przeznacza część premii Fairtrade na realizację projektów, które rozwijają kompetencje i wpływają na poprawę sytuacji społeczno-finansowej zrzeszonych rolników. Dzięki szkoleniom z zakresu produkcji rolnej rolnicy mają dostęp do najnowszej wiedzy i zdobywają umiejętności umożliwiające im jak najlepsze wykorzystanie warunków produkcji. Ponadto członkowie związku biorą udział w kursach obsługi komputera, zarządzania i marketingu.

Premia Fairtrade służy również do realizacji projektów poprawiających jakość życia lokalnych społeczności, m.in. poprzez modernizację infrastruktury. Spółdzielnia Karugutu przeznaczyła środki z premii na budowę ambulatorium. Aktualnie rolnicy planują budowę ośrodka zdrowia. Spółdzielnia Izahura Bumate zajęła się natomiast popularyzacją pszczelarstwa. Mimo że projekt ma charakter pilotażowy, inicjatywa ta ma duży potencjał rozwoju, zwłaszcza że pszczoły stanowią niezbędne ogniwo w procesie zapylania wanilii. Oprócz tego za środki z premii Fairtrade zakupiono młyn do mielenia kukurydzy i motocykl, a ponadto zbudowano niewielki budynek biurowo-magazynowy. MMVFA przeznacza również część premii na obsługę i rozwój organizacji. Biuro związku zostało wyposażone w komputer i drukarkę. Ponadto zakupiono księgi rejestrowe, które są niezbędne lokalnym organizacjom, które chciałyby zarejestrować się jako spółdzielnie.

Premia Fairtrade umożliwiła również utworzenie funduszu odnawialnego, który oferuje zrzeszonym rolnikom mikropożyczki na korzystnych warunkach. Ziemia zakupiona pod budowę szkoły służy również jako zabezpieczenie, dzięki któremu zrzeszeni rolnicy mogą ubiegać się o kredyty w innych instytucjach finansowych.