Ludzie Fair Trade – jak projekt kawy Jamao dotarł do Polski

UCODEP to w skrócie włoski odpowiednik Polskiej Akcji Humanitarnej – realizuje projekty m.in. w Albanii, Macedonii, Kosowie, Palestynie, Ameryce Środkowej i Południowej, Wietnamie.

 

Potrzeba działania w Republice Dominikany wynikała z narastającego ubóstwa rolników, będącego skutkiem kryzysu kawowego z lat 1997-1998. Drastyczny spadek cen kawy związany z jej nadprodukcją, a wcześniej z polityką USA (nie rozpisuję się na ten temat, ale gdyby ktoś chciał to służę informacją) sprawił, że rolnicy z małych plantacji nie byli w stanie pokryć kosztów upraw i zbioru owoców kawy. Efektem tego stała się masowa migracja do miast i związane z nią nowe problemy – bezdomność, prostytucja, etc.

 

W roku 2000 UCODEP rozpoczął realizację 3-letniego projektu finansowanego m.in. z pieniędzy UE „Vivir en la Montana”. Założeniami projektu było: zmniejszenie migracji, poprawa planowania i zarządzania małych gospodarstw, zwiększenie różnorodności upraw, promocja produktów i regionu, zmniejszenie wyzysku rolników.

 

Mniej więcej w tym samym czasie (koniec 2000 roku) firma Caffe River, chcąc w większym stopniu zaangażować się w działania społeczne zgłosiła się do UCODEP z chęcią pomocy w jakimś projekcie związanym z kawą.

 

 

Projekt kierunkuje się zdecydowanie bardziej na działania „kawowe”. Aby pomóc rolnikom i ich społecznościom zakładane są dwa cele do zrealizowania: podwyższenie jakości uprawianej kawy i stworzenie bezpośredniego kanału jej odbioru. W czasach kryzysu nikt na w/w elementy nie zwracał uwagi.

Okazuje się to dość trudne, gdyż nikt wcześniej nie kontrolował jakości kawy i np. część zbieranych owoców kawy była dojrzała, a część nie, suszenie było niewłaściwe, itd., itd.

Dla utrzymania jakości na konkretnym poziomie zostaje wprowadzony „Production Process Protocol” PPP, podobny do tego, który regulował produkcję wina i oliwy w Toskanii.

W ten protokół angażują się: UCODEP, Caffe River, COSCAFE (stowarzyszenie producentów kawy) i Codocafe (instytucje z Toskanii).

 

Powstaje logo JAMAO.

 

W projekcie uczestniczy 17-stu rolników.

Zostaje zaplanowany system odbioru kawy: rolnicy → stowarzyszenie COSCAFE → importer → palarnie kawy, Caffe River i inni.

 

Przy pierwszym transporcie kawy okazuje się, że jej jakość nie jest niestety najlepsza. Próbki przesłane wcześniej były dobre natomiast kawa, która dotarła do Włoch zdecydowanie gorszej jakości, a do tego nie oczyszczona z małych kamyków i szkieł.

 

Wprowadzenie osoby, która na stałe kontroluje jakość, plus koncentracja na ostatecznej selekcji kawy.

W tym czasie importer z Republiki Dominikany wycofuje się z projektu. Głównym odbiorcą staje się Caffe River.

COSCAFE otrzymuje certyfikat Fairtrade jako producent, a Caffe River jako importer.

 

W chwili obecnej roczna produkcja kawy Jamao to 1 kontener. Nie ma problemów z jakością, która jest teraz bardzo wysoka.

 

 

Podział pieniędzy jest taki, że 80% ze sprzedaży kawy wraca do rolników (mówimy tu o sprzedaży przez Caffe River), a 20 % rozdzielane jest na 3 części: dla Caffe River na pokrycie kosztów palenia kawy i pakowania, dla UCODEP na realizację projektu w Salcedo i trzecia część na promocję produktu.

 

Bardzo duży obszar (2250 ha), na którym kawa jest uprawiana w cieniu tropikalnych drzew. Ma to pozytywny wpływ na zachowanie bioróżnorodności.

Do przygotowywania ziaren kawy rolnicy używają ekologicznych maszyn zmniejszających zużycie wody do 90%

 

Podsumowując projekt JAMAO, który miał być realizowany do 2004 roku, a jest realizowany do dziś, UCODEP został poproszony przez IFAD (International Fund for Agricultural Development) o rozszerzenie projektu do rejonów Republiki Dominikany graniczących z Haiti, a przez Włoskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych o realizację projektu w innych krajach Ameryki Środkowej.

 

 

Kilka tygodni temu odwiedziłem Caffe River. Ponieważ dystrybuuję kawę Jamao, chciałem wiedzieć o niej jak najwięcej oraz poznać ludzi, którzy stoją za projektem. Musze powiedzieć, że byłem pod wrażeniem.

Nadmienię, że nie chodzi mi o reklamę czegoś, co sam sprzedaję. Poznałem ludzi bardzo zaangażowanych w te działania w Dominikanie, ludzi, którzy wszelkimi sukcesami związanymi z Jamao cieszą się jak dzieci.

 

Marco Dallaragione – właściciel Caffe River zdecydował się na projekt i zaryzykował pieniądze, wiedząc, że Fairtrade we Włoszech nie jest popularny (brak zaufania do czegoś nowego we Włoszech

i do Fairtrade też, jest podobny do naszego polskiego szukania „dziury” we wszystkim) i że takiej kawy nie będzie można łatwo we Włoszech sprzedać.

Poznałem dr Carlo Simonetti z UCODEP-u, który mieszkał i zajmował się projektem kawowymw Republice Dominikany przez 3 lata.

Nie poznałem innego Marco, który był bardzo w projekt zaangażowany, ale nie tak dawno zginąłw wypadku lotniczym.

 

Ważnym wydaje się pytanie, dlaczego włoska palarnia ma kawę z jednej strony Fairtrade, a z drugiej kawę konwencjonalną, która Fairtrade nie jest – co nie znaczy, że jest nie fair. Otóż Włosi nie uznają kaw Single Origin. Dla Włochów produktem narodowym jest espresso, oparte na mieszance, a uzyskać mieszankę kaw Fairtrade z różnych rejonów, a jeszcze kaw wysokiej jakości jest chyba niemożliwe (oczywiście 50% kawy fair trade i 50% konwencjonalnej jest zawsze możliwe, ale 100%…?). Inaczej jest w Skandynawii, gdzie kawy Single Origin cieszą się popularnością i są czymś normalnym.

 

Wg Marco nie jest prostym kontaktowanie się z producentami z innych krajów. Bez odpowiedzi pozostały próby współpracy z rolnikami z Kostaryki i Ugandy. Inne poczucie czasu = dużo późniejsza reakcja, co dla nas europejczyków nie jest łatwe do zaakceptowania, szczególnie w ( zakładam) biznesie.

 

Dla Marco ważne są działania społeczne, ale ważne jest też podejście biznesowe w życiu. Organizacje pozarządowe dostają pieniądze na swoje działania z zewnątrz. Firma prywatna – nie. Dzięki zyskom z palarni kawy Caffe River mogło zrobić na swoim dachu jedną z większych „farm” paneli słonecznych we Włoszech i cały proces palenia i pakowania kawy jest CO2 free. Mogą sobie też pozwolić na inne projekty, które realizują. Biznes etyczny, biznes z duszą, z ludzką twarzą…

 

 

Ponieważ projekt JAMAO jest dla mnie przejrzysty, stoją za nim konkretni ludzie, konkretni rolnicy w Republice Dominikany i inni zaangażowani tu i tam – ja wchodzę w to z czystym sercem i świadomością, że konkretna paczka kawy to jest pomoc, czy raczej współpraca z konkretnymi osobami. Bardzo mnie to cieszy, daje dużo radości i energii na działanie.

 

Jest strona www.jamao.com. Niestety tylko po Włosku, ale już niedługo… też po Polsku 🙂

 

Dystrybuuję kawę Jamao bio, 1-kilogramową, zawsze świeżo paloną, 100% Arabiki, 100% Fairtrade, 100% happy 🙂

 

Od stycznia, lutego powinniśmy mieć ekspresy do kawy i dzięki temu otwartą opcję na współpracę z kawiarniami. Razem z Kępa Cafe chcemy zrobić projekt Jamao w Polsce. Projekt, czyli większą ilość rzeczy okołokawowych – informacja, promocja, pomoc techniczna, szkolenia, etc.

 

Jeśli znacie jakieś miejsce, kawiarnię , która chciałaby zacząć sprzedawać nową kawę Fairtrade lub do Fairtrade dołączyć, to będziemy mięli sprzęt, pyszną kawę, wsparcie logistyczne i merytoryczne Włochów, ale przede wszystkim zrobimy coś dla ok. 200-stu rolników, którzy tę kawę uprawiają i z którymi możemy wejść w fajną relację.

 

Pozdrawiam serdecznie!

Jaś Siporski