Dla ludzi, dla planety – Miesiąc Fairtrade 2021
Dołącz do Miesiąca Fairtrade i okaż solidarność z rolnikami z krajów globalnego Południa.
Czy potrafisz wyobrazić sobie świat bez porannej kawy, aromatycznej herbaty, kakaowych słodkości, pożywnych bananów czy odzieży z bawełny?
Wszystkie te produkty są efektem pracy setek milionów mieszkańców wsi w krajach globalnego Południa. Mimo, że towary, jakich dostarczają na światowy rynek, są bardzo cenne, rolnicy i pracownicy plantacji żyją i pracują w bardzo ciężkich warunkach, nierzadko poniżej granicy ubóstwa. Na domiar złego, mierzą się ze skutkami zmian klimatu, które sprawiają, że coraz trudniej uprawiać ziemię i utrzymywać się ze sprzedaży plonów. Fairtrade to głos marginalizowanych rolników i pracowników najemnych z uboższych krajów na światowym rynku. Fairtrade dąży do poprawy ich sytuacji, stwarzając im szansę na uzyskanie godnego wynagrodzenia za wykonywaną pracę.
Chcemy, by dzięki Miesiącowi Fairtrade jak najwięcej mieszkańców Polski dowiedziało się, że wybieranie produktów z certyfikatem Fairtrade podczas zakupów to sprawdzony sposób na poprawę sytuacji społeczności rolniczych w krajach globalnego Południa.
-
Dla ludzi
Po co jest Fairtrade?
Mimo że drobni producenci rolni to niezbędne ogniwa światowych łańcuchów dostaw żywności i odzieży, to znajdują się oni w grupie najuboższych ludzi na świecie. Często zmuszeni są sprzedawać zebrane z trudem plony po bardzo niskich cenach, które nie pokrywają kosztów produkcji, wskutek czego wpadają w spiralę ubóstwa. Nie są w stanie zaspokoić podstawowych potrzeb swoich rodzin, zagrożeni są głodem i niedożywieniem. Ich trudnej sytuacji nie poprawia fakt, że żyją w społecznościach o słabych lub nieistniejących zabezpieczeniach socjalnych, opiece zdrowotnej, czy też bez dostępu do czystej wody i odpowiednich warunków sanitarnych.
Na domiar złego, zmagają się z wpływem zmian klimatu na jakość i wydajność produkcji. Coraz mniej przewidywalne zmiany wzorców pogodowych, ulewne deszcze, długotrwałe susze, postępujące pustynnienie i gwałtowne wichury potrafią zniweczyć efekt wielu miesięcy pracy. W cieplejszych i bardziej wilgotnych warunkach trudniej walczyć z chorobami roślin, które powodują m.in. zanik owocowania.
Realia zaniżonych cen i strat w produkcji napędzają migrację z terenów wiejskich do miast i za granicę. Część mieszkańców wsi – zwłaszcza młodych – nie widząc w rolnictwie przyszłości, decyduje się porzucić rodzinne gospodarstwa. Niestety, wielu zamiast poprawy losu odkrywa jedynie inną stronę ubóstwa, trafiając wprost do miejskich dzielnic biedy.
Jak działa Fairtrade?
Fairtrade – system certyfikacji Sprawiedliwego Handlu – zabiega o interesy rolników i pracowników z najbiedniejszych rejonów świata, stwarzając im szanse na uzyskanie uczciwej zapłaty za plony. Fairtrade to wypracowane na przestrzeni lat konkretne standardy, mechanizmy i sposoby działania.
Standardy ekonomiczne
Zmniejszenie skali ubóstwa czy głodu zaczyna się od płacenia uczciwej ceny za plony.
Cena minimalna Fairtrade
Ustalona dla danego surowca uczciwa cena skupu plonów, który chroni rolników w przypadku nagłych spadków cen na światowym rynku. Jeżeli cena rynkowa jest niższa niż cena minimalna, to rolnik otrzymuje cenę minimalną. Jeżeli natomiast cena rynkowa jest wyższa, to rolnik otrzymuję cenę rynkową, co jest uczciwe.
Premia Fairtrade
To dodatkowe środki przeznaczane na realizację projektów rozwojowych. W praktyce premia Fairtrade służy m.in. do finansowania opieki medycznej, ułatwienia dostępu do wody pitnej czy edukacji, jak również rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, poprawy wydajności i jakości produkcji czy przechodzenia na rolnictwo ekologiczne. To rolnicy i pracownicy demokratycznie decydują o przeznaczeniu środków z premii Fairtrade. W 2018 roku wartość premii Fairtrade przekroczyła 750 mln złotych.
Standardy społeczne
Fairtrade nie sprowadza się wyłącznie do kwestii pieniędzy. Równie ważne są kwestie społeczne.
Zakaz wykorzystywania do pracy dzieci
Fairtrade współpracuje w tym zakresie z władzami lokalnymi i przedstawicielami międzynarodowych i lokalnych organizacji pozarządowych. Spółdzielnie i zrzeszenia pracowników plantacji przy wsparciu specjalistów Fairtrade opracowują i realizują programy, których celem jest całkowite wyeliminowanie tych zjawisk.
Dowiedz się więcej:
- Walka z pracą dzieci to obowiązek każdego z nas
- Pandemia Covid-19 zwiększa ryzyko przymusowej pracy dzieci
Równe prawa kobiet i mężczyzn
Standardy Fairtrade zakazują wszelkich form dyskryminacji – w tym ze względu na płeć, molestowania i przemocy. W spółdzielniach Fairtrade kobiety mają prawa do:
- równej zapłaty (Fairtrade nie pozwala na różnicowanie zarobków ze względu na płeć),
- równego traktowania,
- równych szans rozwoju zawodowego.
Jest to o tyle istotne, że wciąż są kraje, w których kobiety – mimo że wykonują większość prac w gospodarstwie – nie mogą posiadać ziemi, a zarobione pieniądze muszą oddawać mężom.
Fairtrade przeprowadza szkolenia, w których uświadamia się kobiety na temat ich praw, uczy, jak reagować na przemoc i jak oraz do kogo ją zgłaszać.
Fairtrade nie tylko zakazuje dyskryminowania kobiet, lecz również aktywnie promuje włączanie kobiet do procesów podejmowania decyzji (organizując np. szkoły liderek, gdzie kobiety zdobywają umiejętności biznesowe). Coraz więcej rolniczek obejmuje kierownicze stanowiska w spółdzielniach Fairtrade.
Dowiedz się więcej:
Prawa pracownicze
Fairtrade zobowiązuje do zapewnienia pracownikom bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy, w zgodzie z obowiązującymi normami. Dzięki Standardowi Fairtrade dla pracy najemnej pracownicy zatrudnieni przy produkcji herbaty, kwiatów, piłek czy tekstyliów pracują w lepszych warunkach. Można tu wymienić między innymi takie kwestie jak:
- prowadzenie rejestrów godzin pracy i nadgodzin,
- konieczność zawierania umów o pracę i umów tymczasowych,
- możliwość grupowej negocjacji podwyżek,
- wolność tworzenia związków zawodowych,
- konieczność zapewnienia pracownikom środków ochrony osobistej,
- prawidłowe obchodzenie się z materiałami niebezpiecznymi,
- dbałość o bezpieczny stan techniczny budynków,
- ustanowienie procedur wnoszenia skarg i zapewnienie opieki dzieciom pracowników.
Demokratycznie zasady działania
Fairtrade dąży do tego, by poprawić pozycję rolników z globalnego Południa na światowym rynku, tak by nie byli skazani na łaskę i niełaskę pośredników i wielkich firm dyktujących warunki.
- Jednym z narzędzi do osiągnięcia tego celu jest tworzenie i rozwój silnych spółdzielni, zarządzanych przez rolników w sposób przejrzysty, demokratyczny i inkluzywny.
- Ponadto, przedstawiciele producentów rolnych mają 50% głosów na Walnym Zgromadzeniu Fairtrade International, dzięki czemu mogą realnie wpływać na kierunek, w jakim rozwija się system.
Dowiedz się więcej:
-
Dla planety
Fairtrade to system, który powstał z myślą o ludziach. Jednak ludzie i przyroda są ze sobą nierozerwalnie związani, a degradacja lokalnego środowiska obniża jakość życia. Dodatkowo producenci żywności z krajów globalnego Południa dotkliwie odczuwają efekty zmian klimatu, mimo, że przyczyniają się do nich w bardzo niewielkim stopniu. Zaburzenia temperatury i cyklu opadów, epidemie chorób roślin wywołane zmieniającymi się warunkami atmosferycznymi, pustynnienie – to tylko niektóre z symptomów zmian klimatu, jakie spędzają sen z powiek rolnikom uprawiającym kawę, kakao, banany i wiele innych produktów, po które sięgamy każdego dnia.
Dlatego Standardy Fairtrade regulują takie kwestie jak:
- Właściwe gospodarowanie zasobami – uprawy powinny być prowadzone tak, aby nie doprowadzać do niedostatku wody i erozji gleby w okolicznym ekosystemie.
- Ochrona bioróżnorodności – rolnicy zrzeszeni w spółdzielniach Fairtrade uczą się, jak uprawiać ziemię, aby ich gospodarstwa były harmonijną częścią lokalnego ekosystemu.
- Zakaz stosowania szkodliwych środków chemicznych – w trosce o dobro środowiska i ludzi pracujących przy uprawach Fairtrade publikuje listę substancji zakazanych w produkcji rolnej. Ponadto rolnicy biorą udział w szkoleniach, na których poznają naturalne sposoby ochrony i nawożenia roślin.
- Zakaz karczowania lasów pod uprawy – jest to szczególnie istotny problem w Afryce Zachodniej, skąd pochodzi większość światowej produkcji kakao.
- Budowanie odporności na zmiany klimatu – Fairtrade wspiera rolników w nierównej walce z negatywnymi skutkami zmian klimatu na wiele sposobów. Premia Fairtrade umożliwia spółdzielniom finansowanie takich projektów, jak zakup nowych sadzonek roślin, ponowne zalesianie zdegradowanych terenów, budowa kanałów nawadniających czy zróżnicowanie upraw. Ponadto sieci producentów Fairtrade tworzą specjalne akademie klimatyczne, w których szkolą lokalnych rolników, jak dostosowywać produkcję do zmieniającego się klimatu. Jednocześnie Fairtrade prowadzi działania rzecznicze i poszukuje nowych sposobów na to, by sprawić, że producenci rolni nie będą osamotnieni w zmaganiach ze zmieniającym się klimatem, np. poprzez ubezpieczenie upraw od ryzyka klimatycznego.
- Promowanie przechodzenia na rolnictwo ekologiczne – cena minimalna Fairtrade, jaką dostają producenci za produkty z certyfikatem produkcji ekologicznej jest wyższa niż za plony konwencjonalne, co ma zachęcić producentów do inwestowania w bardziej przyjazne środowisku metody.
-
Jak się zaangażować?
Prowadzisz firmę?
- Dołącz produkty Fairtrade do swojej oferty.
- Kupuj kawę, herbatę, cukier i przekąski z certyfikatem Fairtrade dla pracowników, do biur i dla klientów w punktach obsługi.
- Sprawdź, czy możesz wymienić odzież roboczą na taką z certyfikatem Fairtrade.
Handlujesz produktami Fairtrade?
- Zorganizuj promocję na towary z certyfikatem Fairtrade.
- Napisz na temat Fairtrade w swoich gazetkach promocyjnych, kanałach social media, reklamach, biuletynach wewnętrznych dla pracowników.
Jesteś nauczycielem lub wykładowcą?
- Zamów nasze materiały i porusz temat Fairtrade na swoich zajęciach.
- Zaangażuj swoją szkołę lub uczelnię w kampanię Społeczności Przyjazne dla Sprawiedliwego Handlu.
Jesteś dziennikarzem?
- Porusz temat Fairtrade w swoim artykule lub zainteresuj nim kolegów i koleżanki z redakcji.
- Zaproś nas do swojej audycji, w której opowiemy, czym jest Fairtrade.
Blogujesz lub vlogujesz?
- Skontaktuj się z nami. Z chęcią pomożemy ci przygotować atrakcyjny materiał na temat Fairtrade.
Jesteś „tylko” konsumentem?
- Wspaniale! Wybieraj produkty Fairtrade i zachęcaj do tego innych.
- Weź udział w konkursie „Wybieram Fairtrade”. Zrób selfie lub inne dowolne zdjęcia z produktem/produktami ze znakiem FAIRTRADE, opublikuj je w mediach społecznościowych, dodając hashtag #MiesiacFairtrade, #WybieramFairtrade i oznacz nas @fairtradepolska. Nagrodą główną za najciekawsze zdjęcie jest ekspres do kawy 4Swiss Modena A6 (o wartości 1699 zł) wraz z zestawem kaw z certyfikatem Fairtrade, ufundowany przez firmę Miko Pac. Ponadto, wyróżnimy 2 autorów/autorki, którzy otrzymają atrakcyjne zestawy produktów Fairtrade (każdy o wartości 500 zł), ufundowane przez Fairtrade Polska.
To właśnie dzięki ludziom takim jak ty Fairtrade wspiera już ponad 1,7 milionów rolników i pracowników z ponad 70 krajów globalnego Południa.
Podejmij wyzwanie Fairtrade – w ciągu Miesiąca Fairtrade podczas zakupów wybieraj produkty ze znakiem Fairtrade. Zobaczysz, jak wiele jest już dostępnych na rynku i zmienisz swoje zwyczaje zakupowe, tak by wspierać producentów produktów, po które sięgasz każdego dnia. -
Kluczowe wydarzenia
- 12.04-12.05 – Fotokonkurs „Wybieram Fairtrade”
Zrób selfie lub inne dowolne zdjęcie z produktem/produktami ze znakiem FAIRTRADE, opublikuj je w mediach społecznościowych, dodając hashtag #MiesiacFairtrade, #WybieramFairtrade i oznacz nas @fairtradepolska. Nagrodą główną za najciekawsze zdjęcie jest ekspres do kawy 4Swiss Modena A6 (o wartości 1699 zł) wraz z zestawem kaw z certyfikatem Fairtrade, ufundowany przez firmę Miko Pac. Ponadto, wyróżnimy 2 autorów/autorki, którzy otrzymają atrakcyjne zestawy produktów Fairtrade (każdy o wartości 500 zł), ufundowane przez Fairtrade Polska. - 12.04 – Dzień Czekolady
Rozpoczęcie Miesiąca Fairtrade – informacja prasowa na temat sytuacji rolników uprawiających kakao i kampania w mediach społecznościowych. - 19-25.04 – Fashion Revolution Week
Jak co roku przyłączamy się do działań w ramach Fashion Revolution Week, zwłaszcza w mediach społecznościowych. Opublikujemy informacje na temat sytuacji osób pracujących przy uprawie bawełny. - 22.04 – Dzień Ziemi
Będziemy publikować informacje o tym, jak Fairtrade pomaga rolnikom w walce ze skutkami zmian klimatu. - 22.04 – Webinarium nt. Zrównoważonych Zamówień Publicznych
W godzinach 10:00-13:00 zapraszamy na webinarium na temat Zrównoważonych Zamówień Publicznych. Webinarium skierowane jest do wszystkich, którzy w ramach swoich obowiązków zajmują się zamówieniami publicznymi. - 8.05 – Światowy Dzień Sprawiedliwego Handlu
Wspólnie świętujemy Światowy Dzień Sprawiedliwego Handlu.
Na zakończenie Miesiąca Fairtrade planujemy dwie konferencje online:
- 11.05 – „Fairtrade – sposób na odpowiedzialny łańcuch dostaw Twojej firmy”
Początek konferencji o godz. 13:00. - 12.05 – „Siła społeczności w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju”
Początek konferencji o godz. 18:00.
- 12.04-12.05 – Fotokonkurs „Wybieram Fairtrade”
-
Pobierz/zamów materiały
Pakiet komunikacyjny
Gotowe teksty oraz grafiki do wykorzystania w Państwa mediach społecznościowych. [Pobierz]
Plakaty – cyfrowe lub drukowane
KAKAO, spółdzielnia ECAKOOG, Wybrzeże Kości Słoniowej
[Pobierz / Zamów]
KAWA, spółdzielnia CABRIPEL, Honduras
[Pobierz / Zamów]
Materiały wizualne: grafiki, zdjęcia, infografiki
Grafiki do wykorzystania w mediach społecznościowych i na stronie internetowej
- Logo Miesiąca Fairtrade 2021 [Pobierz]
- Hasło Miesiąca Fairtrade 2021
[Pobierz]
[Pobierz]
- Oryginalne zdjęcia
Uwaga: Zdjęcie można wykorzystać tylko w celach związanych z Miesiącem Fairtrade 2021. Prosimy je opatrzeć podpisem autora.
Producentka kakao Gnankon Ferdine Koye ze spółdzielni ECAKOOG na Wybrzeżu Kości Słoniowej [Pobierz]
fot. Christoph Köstlin
Juan Pineda – prezes spółdzielni CABRIPEL w Hondurasie [Pobierz]
fot. Carlos Dubón
Pracownica szwalni Armstrong w Indiach [Pobierz]
fot. Christoph Köstlin
Aby pobrać kliknij w wybrany obrazek
- Instagram/Facebook – post
- Bannery na stronę internetową
- Facebook – zdjęcie w tle
- Instagram/Facebook – relacja
- LinkedIn – post
- LinkedIn – zdjęcie w tle profilu prywatnego
- Twitter – post
- Twitter – zdjęcie w tle profilu lub strony
- Infografiki na temat kakao
- Infografiki na temat bawełny
Materiały edukacyjne do pobrania
-
Filmy
Wszystkie obcojęzyczne filmy posiadają polskie napisy.
- Playlista o bawełnie i przemyśle odzieżowym, dedykowana na Fashion Revolution Week (19-25.04).
-
Patronaty i partnerstwa
Patronat
Patronat nad całym Miesiącem Fairtrade objął UN Global Compact Network Poland
Partnerzy Miesiąca Fairtrade
- Miasto Gdańsk
- Miasto Jelenia Góra
- Miasto Oborniki Śląskie
- Miasto Poznań
- Miasto Gdańsk
